Şişli

Şişli, İstanbul ilinin Avrupa yakasında yer alan bir ilçesidir. 25 mahallesi bulunan Şişli, doğuda Beşiktaş, kuzeyde ve batıda Kağıthane ve güneyde Beyoğlu ilçeleri ile komşudur.

Denize sahili olmayan Şişli ilçesinde çok sayıda tarihî eser, iş yeri, modern ticaret merkezi, kültür ve sanat merkezi bulunmaktadır. 1954'te ilçe olan Şişli ilçesi 1987'de, Kağıthane'nin ayrı bir ilçe olup ayrılmasıyla coğrafi olarak ikiye bölündü. Kuzeyde yer alan Ayazağa, Maslak ve Huzur mahalleleri bir öbek oluştururken, geride kalan diğer mahalleler gene ayrı bir öbek oluşturdular. Büyükdere Caddesi'yle birbirine bağlı olan bu iki öbekten kuzeyde olanı 2012 yılında Şişli'den ayrılarak Sarıyer'e bağlandı.

Tarih

Şişli'nin tarihi, İstanbul'un kuruluşundan günümüze kesintisiz süren tarihi gelişmesinde, kentin biçimsel değişikliklere uğradığı, köklü dönüşüm geçirdiği önemli kırılma noktalarından biri olan Osmanlı Devleti'nin batı etkisi altına girişiyle başlar.

Şişli'nin tarihi evrimi, büyük ölçüde Beyoğlu'nun tarihi evrimine sıkı sıkıya bağlı kalmıştır. Beyoğlu nasıl Avrupa tarzında bir yerleşim olmuşsa, onun doğal bir uzantısı olarak gelişen Şişli de aynı özellikleri taşımış, Osmanlı Devleti'nin batılılaşma sürecine girişinin etkisiyle biçimlenmiş ve büyümüştür.

İstanbul'un son dönem yerleşimlerinden biri olan Şişli İlçesi özellikle 20. yy.'ın ikinci yarısından sonra olağanüstü bir büyüme sürecine girmiş; çok kısa bir zaman içinde İstanbul'un görece eski yerleşimlerinden biri olmuştur.

İstanbul kent yapısında dönüşümler sağlayan, özellikle de Şişli'nin gelişmesine önemli katkısı olan büyük Askeri Kışlalar ilk kez 18. yy.'da inşa edilmiştir.

Şişli'yi önemli derecede etkileyen ve genelde İstanbul'un dokusunda dönüşümlere neden olan sarayları, kışlaları, hükümet daireleri, okul ve hastanelerin ardı ardına yapıldığı Tanzimat sonrası dönemi ve gelişmeyi üç etkene bağlamak mümkündür.

1. Askeri ihtiyaç
2. Garp tarzında hükümet teşkilatı yapılması
3. Teba arasında eşitliğin ve ticarette serbestinin kabülüdür.

Tanzimatla birlikte, Osmanlı'da öğretim-eğitim ve sağlık alanlarındaki düzenlemeler hız kazanmıştır. Harbiye, Maçka'daki Mektebi Hayriye daha sonra okula dönüştürülecek olan Florance Nightingale önemli kurumlar olurken, Şişli'de eğitim-öğretim ve sağlık kuruluşları asıl azınlıklarca gerçekleştirilmiştir. Fransız Lape ve Pasteur Hastaneleri, Notre Dame de Sion ve Saint Michel okulları, Ermeni Surp Lusavorçiyan, Mihitaryan ve Nor Tıbrota okulları, Surp Agop Hastanesi,Surp Vartana Kilisesi, Bulgar Hastanesi bu dönemin önemli kuruluşlarıdır. Pangaltı'nın düzenlenmesi ile metruk hale gelmiştir.

Osmanlı Devleti'nin çözülme ve çökme sürecine girdiği 19. yy. sonu ile 20. yy. ilk çeyreğinde Şişli, trajik bir zıtlıkla tarihinin görkemli dönemlerinden birini yaşamıştır. İmparatorluğun çöküşünü sağlayan sosyo - ekonomik nedenler, Beyoğlu ve Şişli İlçesi gelişim dinamiği olmuştur. 20. yy.'ın başlarında, Şişli'nin özellikle Teşvikiye ve Nişantaşı semtleri, saraya mensup kişilerin ve yöneticilerin konakları ile doludur. Cumhuriyet dönemi, İstanbul'a olduğu kadar Şişli'ye de tarihsel dönüşümün etkenleri yanında, iki önemli belirleyici daha getirmiştir. Bunlardan birincisi, başkentin Ankara'ya taşınması, ikincisi ise ardı ardına birçok kent planının yapılmasıdır.

Moltke Planı, Şişli'yi etkileyen ve ona Batı ölçülerine göre gelişme doğrultusu veren ilk plan olmuştur. Planlama çalışmaları, Cumhuriyetin ilk 25 yılı içinde ise, giderek artan yoğunlukta sürdürülmüştür. Avrupa'da moda olan ilk kentçilik akımlarının bu dönemde oldukça etkili oldukları görülmektedir.

Fransa'dan gelen Agache, Lambert, Prost ve Almanya'dan gelen Elgötz Batı ölçülerinde kente yenilik getiren mimar, plancılardır. Bunlardan özellikle Prost'un hazırladığı planlar İstanbul'a olduğu kadar Şişli İlçesine de önemli özellikler kazandıran bir plan olmuştur. Prost planına uygun olarak geometrik dokulu yollar, ağaçlandırılmış bulvarlarla bitişik düzen yüksek yapılar ve Harbiye, Osmanbey, Nişantaşı ile Maçka'daki düzenlemeler bu dönemde gerçekleştirilmiştir. Şişli'de bir kısmı günümüze dek uzanan bazı önemli yapılar Cumhuriyetin ilk yıllarında yapılmıştır.

Ulaşım

İstanbul'un iki yakasını birbirine bağlayan köprülerden Boğaziçi Köprüsü'nün bağlantı yolu olan O-1 Otoyolu, Zincirlikuyu-Mecidiyeköy-Çağlayan güzergahını izledikten sonra Kağıthane İlçesi'ne girer. Şişli Camii'nden başlayıp Sariyer İlçesi'ne kadar uzanan Büyükdere Caddesi Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün bağlantı yolu olan O-2 Otoyoluyla da kesişir. Şişhane-Darüşşafaka metro hattının (M2 Hattı) önemli bir kısmı Şişli sınırları içinden geçmektedir. Piyalepaşa Bulvarı ile Halaskargazi Caddesi önemli ulaşım akslarıdır.

Nüfus

Şişli ilçesinin nüfusu İstanbul'un bütün diğer ilçeleri gibi sürekli bir nüfus artışına sahne oldu. 1980'lerde ikiye katlanan nüfusu yine aynı dönemde Kağıthane'nin ayrılmasıyla yarı yarıya düşmüştür. 2011 ADNKS'ne göre ilçe sınırları içinde 320.763 kişi yaşamaktaydı. 2012 yılında Ayazağa, Maslak ve Huzur mahallelerinden oluşan kuzey kesiminin Şişli İlçesi'nde ayrılmasından sonra ilçe nüfusu 2013 ADNKS verilerine göre 274.420 kişidir. Nüfusun yaklaşık dörtte biri İstanbul doğumludur. Sivas, Ordu, Kastamonu ve Erzincan doğumlular da Şişli nüfusu içinde hatırı sayılır paya sahiptirler.[7] Gayrimüslimlerin eskisi kadar olmasa da nüfus içinde küçük bir payı vardır.

Şişli Resimleri

Kaynak